Overslaan en naar de inhoud gaan
© Frederik Beyens

Stormklok Orida

“Ik word de verschrikkelijke genoemd.”

De stormklok Orida werd in 1316 gegoten door Gerardus van Luik, wellicht vlak bij de toren van de romaanse O.L.V.-kerk en is de oudste brandklok van Antwerpen. Na de afbraak van die toren hing ze tot 1930 in de huidige kathedraaltoren. Haar opschrift "ORIDA VOCOR" ("Ik word de verschrikkelijke genoemd") vertelt de waarheid. Orida klonk in de stad bij groot onheil.

Eeuwenoud en loodzwaar

De Orida werd gemaakt in 1316 door Gerardus van Luik en is een van de weinige grote middeleeuwse klokken die ons land rijk is. Ze was aanvankelijk bedoeld voor de Belforttoren van de Romaanse Onze-Lieve-Vrouwekerk in Antwerpen (de voorloper van de huidige kathedraal). Waarschijnlijk is ze in dan ook in de buurt van die kerk gegoten. Grote klokken waren loodzwaar (de Orida weegt 1.928 kg!) en konden moeilijk vervoerd worden.

foto: Dries Luyten

 

Onheil, rampspoed!

Stormklokken werden geluid bij zeer belangrijke gelegenheden of bij groot onheil, zoals oorlog, rampen of zwaar onweer. Niet alleen waarschuwden stormklokken de inwoners van de stad. Klokken werden soms ook magische krachten toegewezen. Het luiden van de klok zou onheil kunnen verdrijven. Het luiden van de stormklok was de taak van de torenwachters. Om de Orida te luiden waren er 12 tot 16 mensen nodig.

Een nieuwe stek

Na de afbraak van de Onze-Lieve-Vrouwekerktoren hing de Orida tot 1930 in de huidige kathedraaltoren, die tevens dienst doet als belfort van Antwerpen. In 1930 werd ze vervolgens tentoongesteld op de wereldtentoonstelling bij de Oude Vlaamsche Kunst. Daarna werd ze geschonken door het stadsbestuur aan het Vleeshuis.

Op de fiets

De zeldzame bronzen klok heeft een bijzondere waarde voor ons collectieve geheugen door de rol die ze speelde in het historisch geluidslandschap van Antwerpen. Ook het fietsteam van de Antwerpse politie is naar de klok genoemd.

Vlaams topstuk

De stormklok Orida is één van onze topstukken en staat op de Vlaamse topstukkenlijst.

Meld je aan voor de nieuwsbrief